MẮM MỰC – SẢN VẬT VÙNG BIỂN MIỀN TRUNG

Mắm Mực, sản vật đặc biệt của vùng ven biển miền Trung và được liệt vào danh sách những món mắm dành cho gia đình, biếu tặng và đãi người quen. Mắm Mực phải được làm từ mực còn tươi nguyên, điều này thật khó khăn khi những tàu đánh bắt mực thường đi vài ngày không cập bến vì mực thường sống ở vùng nước sâu. Chính vì vậy, công việc làm mắm thường ngày của những người phụ nữ khéo tay đã được thay thế bởi chính tay những chàng trai biển đi tàu. Khi vừa kéo mẻ lưới lên, mọi người cùng nhau phân loại mực và chọn những con mực nhỏ chừng ngón tay cái và bắt đầu muối mực ngay trên tàu.

Ngày xưa, mực con nhỏ nhiều lắm, mỗi khi đến mùa, ngư dân đi biển thường than về cái nạn mực nhiều này. Vừa thắp điện lên là chúng say ánh đèn nổi lên dày đặc khắp mặt nước, thế là một đêm thất cá vì lũ mực phá đám. Thường thì, ngư dân đem lũ mực này về bán rẻ được đồng nào hay đồng nấy để bù vào tiền dầu nhớt. Nhưng vì bán quá rẻ, có khi lại không bán được mang về ăn không hết, bỏ thì tiếc nên dần dần người dân ở đây đã nghĩ ra cách muối mực làm mắm để dùng dần và từ đó Mắm Mực đã ra đời.

Bây giờ, Mắm Mực là một đặc sản rất đắt. Thường người dân ở đây tự làm món mực cho gia đình hay gửi biếu tặng đặc sản quê nhà cho bạn bè gần xa. Được tặng một hũ Mắm Mực đồng nghĩa với nhận được sự ưu ái lớn của những người dân biển miền Trung.

CÁCH LÀM MẮM MỰC NHƯ THẾ NÀO NGON NHẤT ?

Mắm mực cho thêm ớt, gừng ăn kèm với rau sống thì càng ngon
Mắm mực cho thêm ớt, gừng ăn kèm với rau sống thì càng ngon
Mắm Mực được làm từ mực con nhỏ, còn gọi là mực cơm hay mực sữa. Mực này ngoài làm mắm còn có thể dùng hấp gừng sả cuốn bánh tráng chấm nước mắm ngon ăn rất tuyệt.

Mực tươi sau khi bắt lên được rửa sạch ngay, để ráo nước rồi ướp muối. Cứ một chén muối “cõng” ba chén mực, có thể gia giảm tùy ý muốn nhanh hay chậm. Càng nhiều muối mắm càng lâu chua và mặn, càng ít muối mắm càng nhạt và mau chua. Sau đó, trộn đều cho vào can đậy nắp kín để nơi thoáng mát, ủ khoảng vài ngày, khi mắm trở màu, đem phơi vài nắng cho mực lên màu đẹp. Sau khoảng hai tháng thì mắm chua và có thể dùng được.

Mắm mực có màu hơi đen do túi mực tiết ra. Người sành ăn Mắm Mực cho rằng túi mực là tinh chất của mực. Vì thế nếu bỏ túi mực trước khi muối, mực trông sáng hơn nhưng độ ngon của mắm sẽ giảm hẳn.

MẮM MỰC ĂN VỚI GÌ ?

Mắm Mực là món ăn được ưa chuộng trong những ngày lạnh, thời tiết càng lạnh thì mắm lại càng ngon. Bữa cơm nào cũng có một chén mắm mực giữa măm, bên cạnh là đĩa thịt heo luộc ít thịt nhiều mở kèm với đĩa rau luộc như rau lang, bông bí, rau cải hoặc rau sống.

Những người dân ở đây, nhà nào cũng chuẩn bị sẵn một mẻ Mắm Mực trong nhà để tiếp đãi bạn bè, người thân đến chơi. Mắm Mực đúng là “hữu xạ tự nhiên hương”, vừa mở nắp can ra, mùi hương đã lan tỏ từ trong nhà ra đến ngoài ngõ, những người đi ngang ai cũng phải tấm tất khen, lũ trẻ nghe mùi mắm thơm vội chạy về với bữa cơm gia đình.

Mắm Mực ăn sống rất ngon, vì mực sau khi làm mắm sẽ dai hơn nên thường mực được dùng kéo cắt nhỏ cho vào chén có sẵn ớt, gừng. Ăn như vậy gọi là “gin”. Đặc biệt, khi ăn mắm sống nhất thiết phải có gừng mới ngon. Khi chấm mắm mà kèm được miếng gừng thì thật thơm và ấm áp, xua tan cái lạnh của những ngày đông.

Ngoài ra, Mắm Mực có thể kho với thịt heo. Vị béo của thịt, vị đậm đà thơm phức của mắm hòa quyện vào nhau tạo nên một món kho rất đặc biệt mà không phải ai cũng có dịp được thưởng thức. Gấp đũa rau chấm vào chén Mắm Mực hoặc mắm kho thịt, ăn với chén cơm nóng thì ngon đến mức “ăn không coi nồi”.

Mắm Mực – sản vật vùng biểnmiền Trung, ngon vô cùng, đặc biệt vô cùng nhưng không phải ai cũng có thể được thưởng thức. Ngày nay, mực đã không còn nhiều như xưa, kể cả mực cơm cũng vậy, giá thành đắt đỏ hơn nhiều. Mắm Mực lại không được bán rộng rãi vì người dân nơi đây thường tự làm cho gia đình sử dụng, dự trữ cho những ngày lạnh hoặc dành biếu cho những người họ quý mến. Thế nên, không phải ai cũng biết đến món mắm đặc biệt này. Với những người Nam Bộ, được thưởng thức Mắm Mực một lần là điều rất thú vị.

“Nước chanh giấy rưới vô mắm mực
Rau mũi viết trộn lẫn giấm son
Bốn mùi họp lại càng ngon
Cũng như qua gần bậu, chẳng còn chờ trong”